Phoenix21, co-creatieproject rond de eerste metaalfabriek in Vlaanderen, 1821
Door vzw David, Phoenixstraat 148, GENT
Beschrijving
In 1821 richtte Jacques Joseph Huyttens-Kerremans de eerste Vlaamse
metaalfabriek op in de wijk Brugse Poort, waar vandaag garage N.A.M. is.
De onderneming kreeg de toepasselijke naam Le Phoenix. Dankzij de
industrialisatie van de textielnijverheid was deze rond 1840 na Cockerill de
tweede in België met internationale allure. Le Phoenix was gespecialiseerd
in de constructie van textielmachines, later ook van stoommachines. Ze
leverde onderdelen aan Mexico, Zuid-Amerika, Rusland en buurlanden. 200
jaar later rakelen we deze geschiedenis op met een wijkproject rond
transitie. Zo willen we onze buurt terug leven inblazen.
Phoenix21 borduurt voort op het onderzoek van initiatief Wij(k) van 2019,
waarin bewoners de as Bevrijdingslaan-Seghersplein-Phoenixstraat in kaart
brachten. Door het verdwijnen van winkels, braderijen, dekenijen en
markten zijn er minder ontmoetingsplaatsen. De ooit levendige
handelsbuurt is verlaten maar we zijn het dieptepunt voorbij. We staan klaar
om onze buurt op te vrolijken met eigen creaties, met kunst in ruime zin.
Langzaam groeide het idee voor een wijkproject, een parcours met werk in
metaal en textiel, en in het thema van de mythische vogel Phoenix.
Phoenix21 heeft de overkoepelende bedoeling de gemeenschap in een
cocreatief proces te betrekken bij alle activiteiten. Daarnaast geloven we
dat gedeelde kennis over de geschiedenis van de Wijk het
samenhorigheidsgevoel versterkt.
Ons project omvat vier samenhangende onderdelen
1. Samen onder 1 Vlag
Op de Bargiebrug, die de verbinding met het stadscentrum vormt, willen
we op lange termijn een permanente vlaggenmast voor een Wijkvlag. In het
vooruitzicht van grote werken aan de kaaimuren van de brug
(miljoeneninvestering) is een mobiele vlaggenmast een goede optie. Een
eerste ontwerp voor een vlag is binnen. Periodiek en op lange termijn wordt
de vlag dan vervangen door een andere Wijkvlag. Ook elders kunnen
vlaggen worden gehangen (zie bijlage).
2. Parcours rond de voormalige Phoenixsite
Het bestuur van de N.A.M.-garage heeft zich bereid verklaard om op haar
site een kunstproject te laten doorgaan. Er bestaan hiervoor verschillende
ideeën.
Verder verbindt het kunstparcours de straten (de winkeletalages, bepaalde
art deco en bevlagde gevels) via knooppuntlocaties. Het hoogtepunt zou
zijn om de toren van Sint-Jan-Baptist in de spotlight te zetten.
3. Een hedendaagse kunstintegratie rond de industrialisatie op het
Seghersplein. Zie inspirerend voorbeeld van een sculptuur voor
binnenruimte van Indrikis Gelzis (tweede afbeelding onderaan).
4. Phoenix21 heeft een inkleurwedstrijd voorbereid waaraan onze buurt,
13.500 inwoners, kan deelnemen.
Ons project omvat doelstellingen op korte en lange termijn
1. De inwoners van de Brugse Poort hebben nood aan elkaar beter leren
kennen. En dit over alle mogelijke groepen heen, dus ongeacht religie,
oorsprong, seksuele voorkeur, geslacht of politieke overtuiging. Onderling
overleggen, samenwerken en samen uitgevoerde projecten beleven
verhoogt het begrip en de waardering voor elkaar. Vzw David, opgericht in
2007, heeft als statutair doel de helende werking van kunstbeleving na te
streven op uiteenlopende wijzen. Kunst heeft het vermogen om een
gemeenschap te inspireren en zich zo te verankeren in het sociale leven.
2. Het is belangrijk dat de wijk via haar creatief potentieel zichzelf omhoog
kan tillen. De negatieve beeldvorming over de Brugse Poort deprimeert
terwijl er veel is om in de kijker te zetten.
3. Wijkkunstoverleg organiseren in navolging van Gents Kunstenoverleg.
4. De tijdelijke installatie op het Seghersplein zou de start kunnen zijn voor
een permanente hedendaagse kunstintegratie of een cocreatieve installatie.
5. Burgers nemen deel aan de herinrichting van Bargiebrug, Seghersplein
en Bevrijdingslaan. Er bestaan heel veel ideeën over bijkomende groene
plekken, terrasjes of straatmeubilair aan de Leie, op het Seghersplein en
knooppuntlocaties (zie bijlage parcours en wijkvlaggen).
Voorlopig is een subdoel om winkeliers te wijzen op de vernieuwing van
zonneweringen, verouderde lichtreclames die ze kunnen personaliseren, of
op hun vlaggenopening die al vele jaren leeg is en ideaal is voor een vlag.
Met wie werken we samen en/of willen we samenwerken?
1. We zijn nu al tevreden over het huidige enthousiasme van bewoners,
handelaars, en verschillende sociaal-artistieke organisaties zoals vzw
Magische Stem, Dansende Harten, Manoeuvre, Voem en Averroes. Verder
is Brede School potentiële partner voor een kleurwedstrijd en zijn KU
Leuven Technologiecampus Gent en afdeling textiel Luca School of Arts
vragende partij om werk van studenten te tonen.
2. De idee voor een hoge vlaggenmast met mega-vlag kwam tot stand in
overleg met de internationale kunstorganisatie, gespecialiseerd in artistieke
vlaggeninstallaties, 019.
3. We hopen dat de wijkorganisaties Bij de Vieze Gasten, De Koer en de
Meubelfabriek ook op de kar springen.
We hopen Phoenix21 in 2021 te kunnen realiseren, want je viert
een jubileum van 200 jaar maar één keer. Na covid-19, Phoenix21?
